شناسایی و تحلیل موانع مؤثر بر مقاوم‌سازی مساکن روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بناب)

با توجه به حادثه­خیز بودن کشور ایران که همواره محل وقوع انواع حوادث طبیعی بوده و همچنین آسیب­پذیری زیاد سکونت­گاه­های روستایی در برابر حوادث، اهمیت شناسایی موانع مؤثر پیش­روی مقاوم­سازی مساکن روستایی را  آشکار ساخته است؛ ولی بایستی توجه نمود که پیش­نیاز هرگونه برنامه­ریزی، شناخت صحیح از شرایط تأثیرگذار در تمامی ابعاد است تا با تکیه بر همین اطلاعات بتوان تصمیمات اصولی را اتخاذ نمود. پژوهش حاضر باهدف بررسی موانع مؤثر بر مقاوم­سازی مسکن روستایی در شهرستان بناب با استفاده از تحلیل عاملی صورت گرفته است؛ نوع تحقیق اکتشافی بوده و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی می­باشد. برای بررسی موضوع 35 شاخص در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و محیطی انتخاب شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 14047 نفر ساکن در مساکن بالای 20 سال قدمت است. حجم نمونه با استفاده فرمول کوکران، 420 نفر و به روش تصادفی ساده انتخاب شده­اند. داده­های مورد نیاز از طریق توزیع پرسشنامه به‌ دست ‌آمده است. روایی صوری پرسشنامه با کسب نظر اساتید و کارشناسان  و ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 91/0 محاسبه شده است. نتایج به دست آمده با به‌کارگیری تحلیل عاملی به چهار عامل معنی­دار تقلیل یافته که به ترتیب عامل اقتصادی (09/ 86 درصد)، مدیریتی (46/5 درصد)، اجتماعی (26/2 درصد) و در نهایت محیطی با 93/0 درصد  بیشترین تأثیر را بر عدم مقاوم­سازی مساکن روستایی داشته­اند. در مجموع چهار عامل فوق قابلیت تبیین 75/94 درصد تغییرات واریانس را تبیین نمودند. نتایج حاصل از تفسیر نقشه و نمودار نشان داد که موانع اقتصادی در بین همه­ی روستاها به‌ عنوان عامل مشترک بوده، عامل اجتماعی بیشتر در روستاهای نزدیک به مرکز شهرستان و عامل­های مدیریتی و محیطی نیز به‌ صورت مشترک در روستاهای دور از مرکز شهرستان به‌ عنوان مانع اصلی بوده است. لذا این تفاوت­ها لزوم تهیه و اجرای برنامه­های مقاوم­سازی با رویکرد حمایت­های مالی را جهت مقاوم­سازی مساکن روستایی در شهرستان بناب ایجاب می­کند.